ABCDE-methode
De ABCDE-systematiek is een methode om bij de opvang van acuut zieke patiënten vitale stoornissen of bedreigingen systematisch na te lopen, snel te herkennen en waar nodig te behandelen, de meest bedreigende het eerst. De systematiek, die sinds enige jaren ook door huisartsen wordt toegepast, brengt structuur aan in acute situaties, zorgt voor uniformiteit in de spoedzorgketen en vergroot ook de zelfverzekerdheid in het handelen. De effecten van de ABCDE-systematiek op de door de huisarts geboden zorg en uitkomsten dienen nader te worden onderzocht.
De ABCDE-methodiek werd in 1976 ontwikkeld in de Verenigde Staten in het kader van de Advanced Trauma Life Support-cursus. Tegenwoordig wordt wereldwijd door zowel leken als professionele hulpverleners toegepast.
Airway Maintenance with Cervical Spine Protection
Hieronder vallen de handelingen die er zorg voor dragen dat de wervelkolom geïmmobiliseerd wordt. Ook dat de luchtweg van een slachtoffer openblijft. Letsels/stoornissen die een open luchtweg kunnen bedreigen zijn verslikking of aangezichtsletsels. Maar ook bijvoorbeeld zwelling door allergieën of inademing van (rook)gassen of (giftige) dampen.
Breathing(ademhaling)
Hieronder valt het beoordelen van de ademhaling en de handelingen die ervoor zorgen dat een slachtoffer kan blijven ademen of wordt beademd. Letsels/stoornissen die ademhalingsstoornissen kunnen veroorzaken. Zoals traumaletsels, hoog-energetische letsels of vergiftigingen.
Circulation (circulatie)
Hieronder valt het beoordelen van de bloedsomloop en de handelingen die de bloedsomloop ondersteunen. Belangrijk daarbij is de bloeddruk en de pols. Gelet op frequentie en volume en regelmaat. Oorzaken kunnen zijn: hartritmestoornissen, hartfalen, hartstilstand, shock, afknelling en ernstige bloedingen.
Disability (bewustzijn)
Hieronder valt het beoordelen van het bewustzijn. Dit wordt beoordeeld door middel van de AVPU– of EMV-score. Letsels/stoornissen die bewustzijnsstoornissen kunnen veroorzaken zijn traumaletsels. Hieronder vallen hersenletsels, vergiftigingen, hartproblemen, suikerziekte, beroerte en shock.
Exposure/Environment (blootstelling/omgevingsfactoren)
Hierin valt het top-tot-teenonderzoek en de handelingen die betrekking hebben op (het voorkomen van) koude- en warmteletsels. Alsmede het verzorgen van wonden, kneuzingen, breuken en andere letsels.